Władysław Milo
ARTICLE

(Polish) PDF

ABSTRACT

The paper is aimed at presenting ontological and methodological grounds of randomness and chaosity concepts, as well as, considering their forms and degrees. There were made some efforts to make a synthesis of different approaches to the analysis of these concepts.

KEYWORDS

randomness, chaos, chaosity, chaosity criteria, randomness criteria

REFERENCES

[1] Andronow A., (1929), Applications of Poincare’s Theorem on Bifurcation Points, Comptes Rendus de l’Académie des Sciences, 189 (15), 559.

[2] Arnold L., (2003), Random Dynamical Systems, Springer, Berlin.

[3] Arnold V, (1965), Small Denominators I, American Mathematical Society, Ser. 2, 46, 213–284.

[4] Awrejcewicz J., (2007), Matematyczne modelowanie systemów, WNT, Warszawa.

[5] Banasiak J., Lachowicz M., (2002), Topological Chaos for Birth-and-Death-Type Models with Proliferation, Mathematical Models and Methods in Applied Sciences, 12, 6, 755–775.

[6] Banks J., Brooks J., Cairns G., Davis G., Stacey P., (1992), On Devaney’s Defi nition of Chaos, The American Mathematical Monthly, 99, 332–334.

[7] Birkhoff G., (1927), Dynamical Systems, American Mathematical Society Coll. Publ., 9.

[8] Borowkow A., (1986), Tieorja Wierojatnostiej, Nauka, Moskwa.

[9] Cardano G., (1550), Liber de Ludo Aleae.

[10] Chaitin G., (1966), On the Length of Programs, Journal of the Association for Computing Machinery, 13, 547–569.

[11] Crannell A., (1995), The Role of Transitivity in Devaney’s Defi niction of Chaos, American Mathematical Society, 102, 788–793.

[12] Church A., (1940), On the Concept of a Random Sequence, Bulletin of the American Mathematical Society, 46 (2), 130–135.

[13] Cvitanović P., (1984), Universality in Chaos, A. Hilger, Bristol.

[14] Day R., (1999), Complex Economic Dynamics, MIT Press, Cambridge Mass, Vol. 1, 2.

[15] Deleuze G., (1997), Różnica i powtórzenie, Warszawa.

[16] Duhem P., (1906), La Theorie Physique, Paryż.

[17] Devaney B., (1989), An Introduction to Chaotic Dynamical Systems, Addison Wesley.

[18] Dorfman J., (2001), Wprowadzenie do teorii chaosu, PWN, Warszawa.

[19] Eckman J., (1981), Roads to Turbulence in Dissipative Dynamical Systems, Review of the Mathematical Physics, 643–656.

[20] Falconer K., (1990), Fractal Geometry, Wiley, N.Y.

[21] Feigenbeum M., (1980), The Transition to Aperiodic Behavior in Turbulent Systems, Communications in Mathematical Physics, 77, 65.

[22] Fomin S., Kornfeld I., Sinaj J., (1987), Teoria ergodyczna, PWN, Warszawa.

[23] Gleick J., (1996), Chaos, Zysk i Spółka, Poznań.

[24] Grassberger P., Procaccia I., (1983), Measuring the Strangeness of Strange Attractors, Physica, 189–208.

[25] Hadamard J., (1898), Les Surfaces a Courbures Opposées et Leurs Lignes Géodésiques, Journal de Mathématiques Pures et Appliquées, 27–74.

[26] Hellwig Z., Antoniewicz R., Miszczak W., (1981), Idealne rozkłady zmiennych losowych, Przegląd Statystyczny, 28, (3/4), 157–180.

[27] Hellwig Z., Puzdrowska B., Smoluk A., (1983), Losowość i niezależność, Przegląd Statystyczny, 30, (3/4), 179–187.

[28] Kendall M., Buckland W., (1975), Słownik terminów statystycznych, PWE, Warszawa.

[29] Kołmogorow J., (1933), Grundbegriffe der Wahrscheinlichkeitsrechnung, Springer-Verlag, Berlin.

[30] Kołmogorow A., (1963), On Tables of Random Numbers, Sankhya, Ser. A, 25 (N4), 369–376.

[31] Kołmogorow A., (1965), Tri Podchoda k Opredelenju Ponjatya „Koliczestwo Informacji”, Problemy Peredaczi Informacyi, 3–11.

[32] Kołmogorow A., (1957), General Theory of Dynamical Systems, Proceedings of 1994 International Congresss of Mathematicians, 315, North Hollans.

[33] Kryłow N., Bogoliubow N., (1947), Introduction to Nonlinear Mechanics, Princeton, Universiity NJ.

[34] Kryłow N., (1979), Works on the Foundations of Statistical Mechanics, PUP Princeton, NY.

[35] Kudrewicz J., (1993), Fraktale i chaos, WNT, Warszawa.

[36] Kravtson Y., Kadtke J., (red.), (1996), Predictability of Complex Systems, Springer, Berlin.

[37] Kulenović M., Merino O., (2002), Discrete Dynamical Systems and Differential Equations with Mathematica, Chapman and Hall, London.

[38] Lachowicz M., (1999), Matematyka Chaosu, Matematyka, Społeczeństwo, Nauczanie, OKM, 22, 21–28.

[39] Lasota A., Mackey M., (1994), Chaos, Fractals and Noise, Springer, Berlin.

[40] Lorenz E., (1963), Deterministic Nonperiodic Flow, Journal of the Atmospheric Sciencies, 20, 130–141.

[41] Lorenz E., (1993), The Essence of Chaos, UWP, Seattle.

[42] Lorenz H., (1997), Nonlinear Dynamical Economics and Chaotic Motion, Springer, Berlin.

[43] Łomnicki A., (1923), Nouveaux Fondements du Calcul des Probabilities, Fundamenta Mathemathica, 4, 34–71.

[44] Łukasiewicz J., (1913), Die Logischen Grundlagen der Wahrscheinlichkeitsrechnung, Kraków.

[45] MacEachern S., Berliner L., (1993), Aperiodic Chaotic Orbit, The American Mathematical Monthly, 100, 237–241.

[46] Mandelbrot B., (1997), Fractales, Hasard et Finance, Flammarion, Paryż.

[47] Martin-Löf P., (1966), The Defi nition of Random Sequences, Information and Control, 9 (6), 602–619.

[48] Mazurkiewicz S., (1933), Über die Grundlagen der Wahrscheinlichkeitsrechnung I, Comptes Rendus de la Societe des Sciences et des Lettres de Varsovie, 343–352.

[49] Medio A., Gallo G., (1993), Chaotic Dynamics, Cambridge University Press, Cambridge.

[50] Milo W., (2012), Randomness and Chaocity, nieopublikowany maszynopis – UŁ.

[51] Milo W., (2013), Uwagi o losowości i chaosie, artykuł zgłoszony do WUE, Poznań.

[52] Mises R., (1957), Probability, Statistics and Truth, Dover Publ. N.Y.

[53] Morrison J., (1996), Sztuka modelowania układów dynamicznych, WNT, Warszawa.

[54] Neumann J., (1932), Proof of the Quasi-Ergodic Hypothesis, Proceedings of the National Academy of Sciences, USA, 18, 70–82.

[55] Nowak R., (2002), Statystyka dla fi zyków – ćwiczenia, PWN, Warszawa.

[56] Orzeszko W., (2005), Identyfi kacja i prognozowanie chaosu deterministycznego w ekonomicznych szeregach czasowych, seria: Nowe Trendy w Naukach Ekonomicznych, Fundacja Promocji i Akredytacji Kierunków Ekonomicznych, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.

[57] Orzeszko W., Kwiatkowski J., (2004), Wykładnik Lapunowa – narzędzie identyfi kacji chaosu na WGPW, Przegląd Statystyczny, 51 (1), 85–96.

[58] Osiewalski J., (2001), Ekonometria bayesowska w zastosowaniach, Wydawnictwo AE w Krakowie.

[59] Ostasiewicz S., Ronka-Chmielowiec W., (1994), Metody statystyki ubezpieczeniowej, Wydawnictwo AE Wrocław.

[60] Ott E., (1997), Chaos w układach dynamicznych, WNT, Warszawa.

[61] Peitgen H., Richter P., (1986), The Beauty of Fractals, Springer, Berlin.

[62] Perzanowski J., (1995), Byt, Logos, Matematyka, FLFL, Wyd. UMK Toruń, 408.

[63] Poincare H., (1908), Science et Method, Flammearation Paryż.

[64] Pomeau Y., Manneville P., (1980), Intermittent Transition to Turbulence, Communication of the Mathematical Physics, 189–197.

[65] Rasband S., (1990), Chaotic Dynamics of Nonlinear Systems, Wiley, N.Y.

[66] Prochorow J., Rozanow J., (1972), Rachunek prawdopodobieństwa, PWN, Warszawa.

[67] Ruelle D., (1989), Chaotic Evolution and Strange Attractors, CUP, Cambridge.

[68] Ruelle D., (1990), Deterministic Chaos, Proceedings of the Royal Society London, 427, 241–248.

[69] Ruelle D., Takens F., (1971), On the Nature of Turbulance, Communications in Mathematical Physics, 20, 167–192.

[70] Schnorr C., (1997), A Survey of the Theory of Random Sequences, w: Butts, R. E., Hintikka, J. (red.), Basic Problems in Methodology and Linguistics, 193–211.

[71] Schuster H., (1995), Chaos deterministczny, PWN, Warszawa.

[72] Sękowski T., (2007), Zagadnienia matematycznej teorii chaosu, UMCS, Lublin.

[73] Sierpiński W., (1919), Sur Une Defi nition Axiomatique des Ensembles Mesurables (L), Bulletin des Sciences de l’Academie de Cracovie, 173–178.

[74] Sinai Y., (1959), On the Concept of Entropy of a Dynamical System, Doklady Akademii Nauk SSSR124:768–771.

[75] Sinai Y., (1976), Introduction to Ergodic Theory, Mathematical Notes, 18, PUP, NJ.

[76] Shaw R., (1981), Strange Attractors, Chaotic Behavior & Information Flaw, Zeitschrift für Naturforschung, A. 80.

[77] Smoluchowski M., (1923), Uwagi o pojęciu przypadku w zjawiskach fi zycznych, Wiadomości Matematyczne, 27, 27–52.

[78] Solomonoff R., (1964), A Formal Theory of Inductive Inference, Part I, Information and Control, 7, 1–22.

[79] Steinhaus H., (1923), Les Probabilités Dénombrables et Leur Rapport a la Théorie de la Mesure, Fundamenta Mathematica , 4, 286–310.

[80] Stewart I., (1995), Czy Bóg gra w kości, PWN, Warszawa.

[81] Thompson J., Stewart H., (2002), Nonlinear Dynamics & Chaos, Wiley, N.Y.

[82] Takens F., (1979), Forced Oscillations & Bifurcations, Communications Mathematical Institute Rijksuniv, Utrecht, 3,1–59.

[83] Touhay P., (1997), Yet Another Defi nition of Chaos, The American Mathematical Monthly, 104 (5), 411–414.

[84] Tu P. N. V., (1994), Dynamical Systems – An Introduction with Applications in Economics and Biology, 2e. Springer, Berlin.

[85] Verhulst F., (2000), Nonlinear Differential Equations and Dynamical Systems, Springer-Verlag, N. Y.

[86] Vellekoop M., Berglund R., (1994), On Intervals, Transitivity = Chaos, The American Mathematical Monthly, 101 (4), 353–355.

[87] Wiggins S., (2003), Introduction to Applied Nonlinear Dynamical Systems and Chaos, Springer N. Y.

[88] Wolf, A., Swift, J. B., Swinney, H. L., Vastano, J. A., (1985), D etermining Lyapunov Exponents from a Time Series, Physica D, 16, 285–314.

[89] Zawadzki H., (1996), Chaotyczne systemy dynamiczne, Prace Naukowe AE Katowice.

[90] Zawadzki H. (red.), (2006), Zbiory graniczne i atraktory w modelach ekonomii matematycznej, Prace Naukowe AE Katowice.

[91] Zawadzki H., (2012), Atraktory w modelach równowagi i wzrostu gospodarczego, Wyd. Placet, Warszawa.

[92] Zieliński Z., (1989), Podstawowe problemy teorii przyczynowej zależności procesów ekonomicznych, Acta Universitatis Nicolai Copernici Ekonomia, Z. 20, 7–23.

[93] Zieliński Z., (1992), Podstawy stochastycznej teorii przyczynowej zależności zdarzeń ekonomicznych, Acta Universitatis Nicolai Copernici Ekonomia, Z. 18, 5–25.

Back to top
© 2019–2022 Copyright by Statistics Poland, some rights reserved. Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International Public License (CC BY-SA 4.0) Creative Commons — Attribution-ShareAlike 4.0 International — CC BY-SA 4.0